Balık Eklemeye Başlamadan Önce: Akvaryumda Azot Döngüsü Gerekir
Balıkları akvaryuma eklemeye başlamadan önce, akvaryumun “dönmesine” (cycle) izin vermek en iyisidir. “Azot döngüsü başlayan” bir akvaryum, amonyağı nitrite, nitriti ise nitrata dönüştüren faydalı bakterilerin oturmuş olduğu bir sistemdir. Bu süreçte amonyak ve nitrit seviyeleri sıfır ppm (milyonda parça) düzeyine ulaşmalıdır — bu döngünün tamamlanması akvaryuma göre farklılık gösterebilir. Çoğu akvaryum zamanla kendi kendine döngüye girse de, bu süreci kontrol etmezseniz balık kaybı ciddi oranda artabilir, çünkü amonyak ve nitrit, balıklar için son derece zehirlidir.
Azot Döngüsü Nedir?
Yeni bir akvaryum kurarken anlamanız gereken en önemli kavramlardan biri azot döngüsüdür.
Azot döngüsü şu şekilde işler:
- Balık dışkısı, yenmemiş yemler ve çürüyen bitkiler gibi azot içeren atıklar, parçalanarak amonyak (NH₃/NH₄) salınımına neden olur. Amonyak balıklar için oldukça zehirlidir.
- Amonyak, oksitleyici bakteriler tarafından nitrite (NO₂) dönüştürülür. Nitrit de toksiktir.
- Nitrit ise bakteriler tarafından nitrata (NO₃) çevrilir. Nitrat balıklar için daha az zararlıdır. Nitrat seviyeleri 20 ppm’in altında tutulmalı, ideal olarak 5–10 ppm arasında olmalıdır.
- Nitrat seviyeleri 20 ppm’in altında tutulmalı, ideal olarak 5–10 ppm arasında olmalıdır.
- Bitkiler nitrat ile beslenir. Bitkileri yiyen balıkların dışkıları ve çürüyen artıklar tekrar amonyak oluşturarak döngüyü başlatır.
Akvaryumu Zararsız Şekilde Döngüye Sokmanın Yolları
Balıklar için daha güvenli bir ortam oluşturmak adına, döngü sürecini kontrollü yapmak önemlidir. İşte üç yaygın yöntem:
- Balıksız Döngü (Fish-less Cycling): Balık yerine amonyak üreten farklı bir azot kaynağı kullanılır.
- Balıklı Döngü (Fish-in Cycling): Balıklarla döngüye girilir ama çok sık su değişimi ve iyi bir su düzenleyici (conditioner) kullanımı gerekir.
- Sessiz Döngü (Silent Cycling): Canlı bitkiler, amonyak ve nitriti doğal yollarla işleyerek döngüyü başlatır.
Her yöntem farklı avantajlara sahiptir. Sizin için en uygun olanı seçmeden önce iyi bir araştırma yapmanız önerilir.
Test Kitleri Şart!
Hangi yöntemi seçerseniz seçin, amonyak, nitrit ve nitrat seviyelerini düzenli olarak takip etmek için kaliteli bir su test kiti mutlaka edinmelisiniz.